Hồng là một loại trái cây đặc sản của mùa thu Nhật Bản, và đối với bất kỳ ai đến đây vào thời điểm này, thưởng thức hồng là một trải nghiệm không thể bỏ lỡ. Hồng Nhật Bản không chỉ có hương vị ngọt ngào, thơm ngon mà còn chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, và được chế biến thành nhiều món hấp dẫn như hồng khô treo gió, trà hồng hay các loại bánh wagashi. Hãy cùng khám phá thêm những lợi ích của quả hồng trong bài viết dưới đây!
Khi mùa thu đến, hồng trở thành một trong những loại trái cây phổ biến nhất tại Nhật Bản. Nhiều nghiên cứu cho rằng hồng có nguồn gốc từ khu vực sông Dương Tử ở Trung Quốc, và từ đó, hồng được du nhập vào Nhật Bản qua Hàn Quốc cách đây hơn 1.000 năm. Ngày nay, hồng được trồng khắp nơi ở Nhật Bản, ngoại trừ Hokkaido và Okinawa. Các đảo Honshu, Shikoku và Kyushu là nơi tập trung nhiều vườn hồng lớn. Với đặc điểm ưa nhiệt độ ấm, hồng phát triển mạnh mẽ ở các tỉnh Wakayama, Fukuoka và Nara.
Trong quả hồng, có rất nhiều dưỡng chất quý giá như vitamin A, C, β-carotene, vitamin B phức hợp, kali, phốt pho, sắt, và iốt. Đặc biệt, hồng chứa lượng vitamin C cao gấp 1-2 lần các loại trái cây thông thường. Ngoài ra, zeaxanthin có trong hồng rất tốt cho thị lực, trong khi chất xơ hòa tan pectin hỗ trợ duy trì độ ẩm cho ruột và ngăn ngừa bệnh táo bón.
Các loại hồng khác nhau
Hồng chát (Shibugaki): Loại này có hình thuôn dài, nhọn ở phần đuôi. Chúng thường phải phơi khô để làm mất vị chát trước khi ăn. Nếu ăn tươi, bạn cần đợi đến khi trái hồng chín mềm, giống như thạch, thì vị chát sẽ biến mất tự nhiên.
Hồng ngọt (Amagaki): Những quả hồng này có hình dẹt và không có vị chát, nên có thể ăn ngay khi còn tươi, với thịt giòn chắc. Loại hồng này là một đột biến của hồng chát và có nguồn gốc từ Nhật Bản. Giống hồng ngọt lâu đời nhất là “Zenjimaru,” phát hiện tại một ngôi đền từ thời Kamakura, khoảng 800 năm trước.
Để làm nên hồng khô treo gió (Hoshigaki), người ta thường chọn những trái hồng chát.
Tại sao người Nhật vẫn lựa chọn trồng và thưởng thức hồng chát dù cần thêm công đoạn phơi khô, trong khi hồng ngọt có thể ăn ngay? Đơn giản vì khi được phơi khô, hồng chát trở thành một món ngon đặc biệt. Vào mùa thu, dạo quanh những làng quê Nhật Bản, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những trái hồng đã được lột vỏ và treo khô dưới ánh nắng. Qua quá trình này, hồng trở nên ngọt và đậm vị hơn, vị chát cũng dần biến mất.
Vị chát của hồng đến từ tannin, một chất gây khó chịu khi hòa tan trong nước bọt. Để loại bỏ vị chát, người Nhật phơi khô hồng, làm cho tannin kết hợp với một chất khác khiến nó không còn tan trong nước bọt. Khi hồng chát được phơi, bề mặt của quả tạo nên lớp vỏ se và chất acetaldehyde được hình thành. Đây là chất gây ra cảm giác nôn nao sau khi uống rượu, nhưng trong trường hợp này, nó kết hợp với tannin để loại bỏ vị chát.
Hoshigaki – hồng khô – có thể làm từ cả hồng ngọt và hồng chát, nhưng hồng chát sau khi phơi thường trở nên ngọt hơn nhiều. Hồng khô có thể bảo quản lâu hơn so với hồng tươi, giữ được trong nhiều tuần hoặc thậm chí vài tháng khi đông lạnh. Dù phơi khô làm mất đi lượng vitamin C, nhưng lại tăng hàm lượng calo, điều này lý giải tại sao hồng khô thường được giữ làm thực phẩm dự trữ cho mùa đông.
Quá trình phơi khô khiến vị ngọt của hồng trở nên đậm đặc, được so sánh là ngọt hơn đường khoảng 1.5 lần. Điều này đã làm cho hoshigaki trở thành món ngọt phổ biến khi đường vẫn còn quý hiếm. Lớp bột trắng phủ trên quả hồng khô thực ra là đường tự nhiên kết tinh, chứ không phải nấm mốc.
Với vị ngọt thanh tao, hoshigaki đã trở thành một phần không thể thiếu trong wagashi. Ví dụ, nếu dùng hồng tươi làm bánh Kaki yokan, bánh sẽ có xu hướng bị chảy nước. Đặc biệt, độ ngọt của hoshigaki còn được coi là chuẩn mực cho các món wagashi, và bánh ngọt không nên ngọt hơn mức độ này để giữ được sự tinh tế trong hương vị.
Công dụng của lá và vỏ hồng
Người ta thường cho rằng lá của cây hồng rất có lợi cho sức khỏe, và thường được sử dụng để pha trà. Với hàm lượng chất xơ và tannin dồi dào, lá hồng có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa. Ngoài ra, lá hồng cũng giúp ngăn ngừa cao huyết áp và có hàm lượng vitamin C cao gấp 30 lần so với cam. Đặc biệt, pro-vitamin C trong lá hồng có khả năng chống lại sự phá hủy do nhiệt độ cao, giúp bảo toàn vitamin C trong quá trình pha trà.
Lá hồng còn có đặc tính khử trùng, vì vậy một số khu vực ở Nhật Bản sử dụng chúng để cuốn sushi, tạo thành món đặc sản tại các tỉnh Nara, Wakayama và Ishikawa. Thêm vào đó, ở Nhật, vỏ hồng khô cũng được dùng để tăng vị ngọt và màu sắc cho món dưa chua củ cải muối.
